“Autorisatie moet je niet meer per applicatie regelen”

Jan Verbeek is architect bij de gemeente Utrecht en projectleider van de pilot. Hij werkt voor Utrecht én de gemeente Den Haag aan het zaakgericht dienstverleningsplatform, een initiatief van Common Ground. “In de praktijk lopen gemeenten tegen grote beperkingen aan op het gebied van toegangsverlening binnen de eigen gemeente. Medewerkers moeten vaak op tientallen applicaties inloggen om hun werk te kunnen doen.”

De gemeenten experimenteerden eerder met PBAC (Policy Based Access Control). Daarbij werd gebruikgemaakt van inputfiltering: halverwege het ophalen van gegevens werd de datavraag aangepast, zodat alleen de informatie opgehaald werd die iemand volgens zijn of haar rol mocht zien. Dat bleek een risico voor de beveiliging. Jan legt uit: “Eigenlijk ben je onderweg een datavraag aan het aanpassen. Daar houdt security niet van. Als er iets tussendoor verandert, kan dat in verkeerde handen vallen.”

Met FTV staan de toegangsregels niet meer in de applicatie, maar op één centrale plek. “Nu moet je rechten vaak wel tachtig keer apart instellen, omdat we werken met verschillende applicaties die elk hun eigen regels hebben,” vertelt Jan. “Met FTV kan dat straks centraal en in één keer.” De resultaten van de pilot worden eind dit jaar verwacht. Jan: “Het is belangrijk om te laten zien dat de standaard echt werkt, want anders blijft het te abstract.”

De meerwaarde voor medewerkers is groot. Jan geeft een voorbeeld: “Een medewerker van het klantcontactcentrum moet in de breedte kunnen zien welke zaken er lopen, maar mag geen gevoelige details bekijken. Een schuldhulpverlener of regievoerder heeft juist de details nodig, maar niet alle andere informatie. Met FTV kun je dat precies zo inrichten: fijnmazig, zodat elke rol de juiste toegang krijgt.” Zijn ideaalbeeld is dat elke medewerker met één inlog een passend klantbeeld krijgt, afgestemd op de eigen rol. Jan: “Dat maakt het werk overzichtelijker en voorkomt fouten.”

Voor inwoners is dat minstens zo belangrijk, weet Jan. “Medewerkers kunnen sneller en beter antwoorden geven, beslissingen zijn betrouwbaarder en er ontstaat ruimte voor proactieve dienstverlening. Denk aan een gemeente die automatisch kan signaleren dat iemand recht heeft op energietoeslag of bijzondere bijstand. Nu blijft veel geld liggen, terwijl de regelingen juist bedoeld zijn om mensen te helpen.”

Het invoeren van een nieuwe standaard vraagt niet alleen om technische aanpassingen, maar ook om een andere manier van werken. Jan ziet dat veel mensen het lastig vinden als autorisatie anders wordt ingericht. “Het is een technisch onderwerp, dat moet je in gewone taal uitleggen. En benadruk vooral wat het hen oplevert, want geloof me, het is heel frustrerend als je elke keer opnieuw moet inloggen en geen overzicht hebt.”

Volgens Jan ligt de betekenis van FTV niet alleen bij de gemeenten die nu meedoen. “We lossen er concrete problemen mee op en werken samen met leveranciers aan een standaard die breed toepasbaar is. Wat in Utrecht en Den Haag begint, kan straks door alle gemeenten gebruikt worden. Daarmee helpen we de BV Nederland echt een stap vooruit.”

Benieuwd naar andere verhalen uit de praktijk?

Lees:

Van berichten naar registers, een interview met Remo Van Rest van Zorginstituut Nederland over federatieve toegang in de zorg.

Zonder standaarden geen Federatief Datastelsel, een interview met Gideon Zegwaard, IBDS, over het belang van standaarden in een federatief stelsel.

“Het gaat niet om applicaties, het gaat om data”, een interview met Hans Schevers van het Kadaster over Linked Data en toegangsverlening.